Khasiat buah bidara dalam perubatan Islam telah menjadi perbincangan utama dalam kalangan masyarakat yang mengamalkan rawatan sunnah dan perubatan alternatif.
Bagaimana tumbuhan ini digunakan dalam mengatasi masalah kesihatan fizikal dan rohani?
Sejak zaman Rasulullah SAW, buah dan daun bidara telah dimanfaatkan dalam pelbagai cara, termasuk rawatan gangguan sihir, pembersihan jasad, serta penjagaan kesihatan dalaman.
Mengetahui khasiat buah bidara dalam perubatan Islam dapat membantu dalam mengamalkan gaya hidup yang lebih sihat berlandaskan sunnah.
Pengenalan kepada Buah Bidara
Buah bidara (Ziziphus mauritiana) ialah tumbuhan yang sering digunakan dalam perubatan Islam dan tradisional kerana khasiatnya yang pelbagai. Pokok bidara berasal dari kawasan tropika dan subtropika, termasuk Asia Selatan, Timur Tengah, dan Asia Tenggara, termasuk Malaysia.
Ia mempunyai daun hijau kecil dan buah bersaiz sederhana yang boleh dimakan sama ada dalam keadaan segar atau kering. Dalam amalan Islam, daun bidara sering digunakan dalam proses ruqyah, mandian jenazah, dan rawatan penyakit tertentu.
Asal Usul dan Penyebaran Buah Bidara
Buah bidara dipercayai berasal dari Asia Selatan dan telah tersebar luas ke negara-negara Islam seperti Arab Saudi, Yaman, dan Mesir sebelum diperkenalkan ke Asia Tenggara, termasuk Malaysia dan Indonesia.
- Di Timur Tengah, bidara sering dikaitkan dengan amalan sunnah dan perubatan Islam.
- Dalam masyarakat Melayu, pokok ini ditanam di rumah kerana dipercayai mempunyai manfaat perlindungan daripada gangguan jin dan sihir.
- Di India dan China, buah bidara telah digunakan dalam perubatan Ayurveda dan perubatan tradisional Cina untuk rawatan pelbagai penyakit.
Hari ini, bidara banyak ditanam secara komersial di Malaysia untuk dijadikan produk kesihatan dan perubatan alternatif.
Ciri-ciri Botani Buah Bidara
Pokok bidara adalah tumbuhan renek malar hijau yang boleh mencapai ketinggian sehingga 15 meter. Ciri-ciri botani utama termasuk:
- Daun: Berbentuk bujur kecil, berwarna hijau gelap, dan mempunyai permukaan yang sedikit berbulu.
- Buah: Berwarna hijau ketika muda dan berubah menjadi kuning atau kemerahan apabila matang. Rasanya manis atau sedikit masam, bergantung kepada varieti.
- Duri: Sesetengah spesies bidara mempunyai duri kecil pada dahan, menjadikannya mudah dikenali.
- Akar: Akar pokok bidara adalah kuat dan boleh menembusi tanah yang keras, menjadikannya sesuai untuk kawasan yang kering dan berbatu.
Pokok bidara mudah dijaga dan boleh tumbuh dalam pelbagai jenis tanah, termasuk tanah berpasir dan berbatu.
Sebutan Buah Bidara dalam Al-Quran dan Hadis
Buah bidara disebut beberapa kali dalam Al-Quran dan hadis, menunjukkan kepentingannya dalam Islam. Antaranya:
- Al-Quran (Surah Al-Waqi’ah: 28-29):
“Di antara pohon bidara yang tidak berduri dan pohon pisang yang bersusun-susun buahnya.”- Ayat ini menggambarkan pokok bidara sebagai sebahagian daripada nikmat syurga.
- Hadis Sahih:
Rasulullah SAW menyebut penggunaan daun bidara dalam mandian jenazah. Hadis daripada Ummu ‘Atiyyah r.a. menyatakan bahawa baginda bersabda:
“Mandikanlah jenazah itu tiga kali, lima kali atau lebih jika kamu memandang perlu, dengan air dan daun bidara.” (HR Bukhari dan Muslim)
Disebabkan kepentingannya dalam amalan sunnah, banyak masyarakat Islam di Malaysia masih mengamalkan penggunaan daun bidara dalam rawatan perubatan Islam hingga ke hari ini.
Jom Baca: Minyak Kelapa Dara Di Farmasi​: Harga, Khasiat & Penggunaan
Kandungan Nutrisi dan Komponen Aktif dalam Buah Bidara
Buah bidara (Ziziphus mauritiana) kaya dengan pelbagai nutrien dan sebatian bioaktif yang memberikan manfaat kesihatan. Setiap 100 gram buah bidara mengandungi:
- Karbohidrat: 20 gram
- Protein: 1 gram
- Serat: 10 gram
- Vitamin C: 69 mg
Selain itu, buah ini juga mengandungi mineral penting seperti kalium, natrium, mangan, zink, dan tembaga. Kehadiran sebatian bioaktif seperti fenol, flavonoid, saponin, dan asid triterpenik menyumbang kepada sifat antioksidan dan anti-radang buah ini.
Karbohidrat dan Serat
Karbohidrat dalam buah bidara menyediakan tenaga yang diperlukan oleh tubuh. Serat yang tinggi membantu melancarkan sistem pencernaan dan mencegah sembelit. Pengambilan serat yang mencukupi juga dikaitkan dengan penurunan risiko penyakit jantung dan diabetes.
Protein dan Lemak
Walaupun kandungan protein dan lemak dalam buah bidara adalah rendah, ia tetap menyumbang kepada keperluan nutrisi harian. Protein penting untuk pembinaan dan pembaikan tisu, manakala lemak, walaupun dalam jumlah kecil, diperlukan untuk fungsi sel yang optimum.
Vitamin dan Mineral
Vitamin C dalam buah bidara berfungsi sebagai antioksidan yang melindungi sel daripada kerosakan akibat radikal bebas. Mineral seperti kalium membantu dalam pengawalan tekanan darah, manakala zink dan tembaga memainkan peranan dalam fungsi imun dan metabolisme.
Dengan kandungan nutrisi yang pelbagai, buah bidara menawarkan manfaat kesihatan yang menyeluruh apabila dimasukkan ke dalam diet harian.
Cuba Baca: Pusat Perubatan Al Mujahidin: Alamat dan Waktu Operasi
Khasiat Buah Bidara dalam Perubatan Islam
Buah bidara (Ziziphus mauritiana) telah lama digunakan dalam perubatan Islam kerana pelbagai khasiatnya yang bermanfaat untuk kesihatan fizikal dan rohani. Berikut adalah khasiat buah bidara dalam perubatan islam:
1. Membantu Penyembuhan Gangguan Spiritual
Daun bidara sering digunakan dalam rawatan ruqyah untuk mengatasi gangguan jin dan sihir. Amalan ini melibatkan penggunaan air rendaman daun bidara yang dibacakan ayat-ayat suci Al-Quran, kemudian digunakan untuk mandi atau diminum. Kaedah ini dipercayai dapat membersihkan diri daripada gangguan makhluk halus.
2. Digunakan dalam Memandikan Jenazah
Dalam amalan Islam, daun bidara digunakan untuk memandikan jenazah. Rasulullah SAW menyarankan penggunaan air yang dicampur dengan daun bidara untuk tujuan ini, kerana ia dipercayai membantu membersihkan dan menyucikan jenazah sebelum dikebumikan.
3. Mengurangkan Risiko Kanser
Sebatian antioksidan dalam buah bidara, seperti flavonoid dan saponin, membantu melawan radikal bebas dalam tubuh. Ini dapat mengurangkan kerosakan sel yang berpotensi menyebabkan perkembangan sel kanser.
4. Mengawal Paras Gula dalam Darah
Kajian menunjukkan bahawa buah bidara mempunyai kesan anti-diabetes. Kandungan tertentu dalam buah ini membantu meningkatkan kepekaan insulin dan mengawal paras gula dalam darah, menjadikannya bermanfaat bagi individu yang menghidap diabetes.
5. Meningkatkan Kecantikan Kulit
Buah bidara kaya dengan vitamin C dan antioksidan yang membantu dalam penghasilan kolagen, menjadikan kulit lebih anjal dan cerah. Selain itu, daun bidara yang ditumbuk halus dan dijadikan pes boleh digunakan sebagai masker wajah untuk membersihkan kulit dan mengurangkan jerawat.
6. Menenangkan dan Mengurangkan Kecemasan
Pengambilan buah bidara atau teh daun bidara dipercayai mempunyai kesan menenangkan sistem saraf. Ini membantu mengurangkan tekanan dan kecemasan, serta meningkatkan kualiti tidur.
7. Meningkatkan Sistem Imun
Kandungan vitamin C yang tinggi dalam buah bidara membantu merangsang sistem imun tubuh, meningkatkan daya tahan terhadap jangkitan dan penyakit.
8. Memperbaiki Sistem Penghadaman
Serat dalam buah bidara membantu melancarkan proses pencernaan dan mencegah masalah seperti sembelit. Ini menyokong kesihatan usus dan sistem penghadaman secara keseluruhan.
9. Menyokong Kesihatan Jantung
Kandungan kalium dalam buah bidara membantu mengawal tekanan darah, manakala seratnya membantu menurunkan paras kolesterol. Kedua-dua faktor ini menyumbang kepada kesihatan jantung yang lebih baik.
10. Membantu Proses Detoksifikasi
Buah bidara mempunyai sifat diuretik yang membantu tubuh mengeluarkan toksin melalui air kencing. Ini menyokong fungsi hati dan ginjal dalam proses detoksifikasi semula jadi tubuh.
Dengan pelbagai khasiat yang ditawarkan, buah bidara merupakan anugerah alam yang bermanfaat dalam perubatan Islam dan kesihatan harian.
Lihat Lebih: Pusat Perubatan Menara Sdn Bhd: Alamat dan Waktu Operasi
Cara Penggunaan Buah dan Daun Bidara dalam Amalan Harian
Buah dan daun bidara (Ziziphus mauritiana) menawarkan pelbagai manfaat kesihatan dan boleh dimasukkan ke dalam rutin harian melalui beberapa kaedah praktikal.
1. Penyediaan Teh Daun Bidara
Teh daun bidara dipercayai membantu menenangkan minda dan meningkatkan kualiti tidur.
Cara penyediaan:
- Ambil beberapa helai daun bidara segar atau kering.
- Bersihkan daun tersebut dengan air bersih.
- Rebus daun dalam air mendidih selama 10-15 minit.
- Tapis air rebusan dan tuangkan ke dalam cawan.
- Minum teh ini sekali sehari, sebaiknya sebelum tidur.
Amalan ini dapat membantu mengurangkan tekanan dan meningkatkan kualiti tidur.
2. Penggunaan Daun Bidara dalam Mandi Harian
Mandi dengan air rendaman daun bidara dipercayai dapat membersihkan tubuh secara rohani dan fizikal.
Langkah-langkah:
- Tumbuk tujuh helai daun bidara hingga halus.
- Campurkan daun yang ditumbuk ke dalam baldi berisi air.
- Gunakan air campuran ini untuk mandi seperti biasa.
Kaedah ini sering diamalkan untuk tujuan penyucian dan ketenangan jiwa.
3. Penggunaan Buah Bidara dalam Diet Harian
Buah bidara boleh dimakan segar atau dijadikan sebagai sebahagian daripada hidangan harian.
Cadangan penggunaan:
- Snek Sihat: Makan buah bidara segar sebagai snek antara waktu makan.
- Salad: Potong buah bidara dan campurkan dalam salad untuk menambah rasa manis semula jadi.
- Jus: Kisar buah bidara dengan sedikit air dan madu untuk minuman yang menyegarkan.
Mengintegrasikan buah bidara ke dalam diet harian dapat memberikan manfaat nutrisi tambahan.
Penutup
Buah bidara dalam perubatan Islam telah terbukti mempunyai pelbagai manfaat, sama ada untuk kesihatan fizikal atau kesejahteraan rohani. Penggunaannya dalam rawatan tradisional, ruqyah, dan penjagaan tubuh menunjukkan kepentingannya dalam amalan harian.
Jika ingin mendapatkan lebih banyak maklumat mengenai rawatan berasaskan sunnah, kongsikan pandangan anda di ruangan komen atau sebarkan kepada yang memerlukan. Teruskan membaca artikel lain di melawathospital.com untuk informasi kesihatan yang lebih bermanfaat.